รายละเอียด

การเดินทาง : วัดพระธาตุแก้งกอย บ้านโนนคูณ ตำบลโนนคูณ

รายละเอียด : วัดพระธาตุแก้งกอย เป็นวัดที่เก่าแก่มานาน นานขนาดไหนคนเฒ่าคนแก่อายุ ๘๐–๙๐ กว่าปีขึ้นไปก็บอกว่าพ่อแม่เกิดมาก็เห็นอยู่อย่างนี้(หมายถึงล้มเอนไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ) บางท่านก็บอกว่าสร้างหลังพระธาตุพนม ๑ปีบางท่านก็บอกว่าที่มาสร้างขึ้นที่นี้ก็เพราะว่าได้ยินว่าพระธาตุพนมสร้างเสร็จแล้วเพราะว่าจะนำทรัพย์สินไปช่วยสร้างพระธาตุพนม แต่เมื่อพระธาตุพนมเสร็จแล้วก็เลยสร้างขึ้นที่นี้แทน ที่ได้ชื่อว่าพระธาตุแก้งกอยนั้น ความจริงเลยไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ จะมีลำห้วยและมีลานหินที่ชาวบ้านชอบนำกอยมาแช่และเอากอยขึ้นตากตรงลานนั้นอยู่ห่างจากพระธาตุไปประมาณไม่ถึงกิโลหรืออาจถึงก็ได้เพราะไม่เคยมีใครเคยวัตดู บางตำนานและคำบอกเล่าก็ว่าที่บริเวณนี้เป็นเมืองเก่าเป็นเมืองโบราณที่ปรากฏหลักฐานให้เห็นในปัจจุบัน คือบ้านโนนเตาไห ซึ่งอยู่ห่างออกไปทางทิศตะวันออกเฉียงไต้ประมาณกิโลเมตรกว่าๆ ก็พบหลักฐานเตาเผาโบราณ พบไหโบราณ เครื่องใช้ดินเผาเป็นจำนวนมาก บ้านโนนว่านไพล ซึ่งอยู่ห่างไปทางทิศตะวันออกเฉียงไต้ประมาณ ๒ กิโล เมตรกว่า ๆ (๑)เมื่อขุดลึกลงไปประมาณ ๑ เมตร เมื่อประมาณ ๒๐ กว่าปีก่อนก็พบหลักฐานโครงกระดูกสามคนด้วยกันจะเป็นพ่อกับแม่และลูกก็เป็นได้ในทางสันนิษฐาน เพราะมีโครงกระดูกที่ใหญ่ยาวและเล็กที่นอนทับกันอยู่ในหลุมเดียวกัน และอุปกรณ์เครื่องใช้โบราณเครื่องปั้นดินเผาเป็นจำนวนมากเหมือนกัน ที่ว่าเป็นเมืองเก่านั้น มีตำนานบอกเล่าว่าเดิมตรงบริเวณแถวนี้ ชื่อว่าเมืองนครธรรมวัด มีเจ้าเมืองชื่อว่า ท้าวพระยาไชยเชษฐาธิราช มี อนุชา ๒ พระองค์ องค์ที่ ๑ ชื่อว่า ท้าวพระยาธรรมามิกราช องค์ที่ ๒ ชื่อว่า ท้าวหลวงมหาราช ต่อมาได้เกิดสงคราม ท้าวพระยาไชยเชษฐาธิราช พ่ายแพ้สงครามสิ้นพระชน ท้าวพระยาธรรมามิกราชได้ฟื้นฟูเมืองขึ้นมาใหม่ และได้สร้างพระธาตุขึ้นเพื่อบรรจุอัฐิธาตุของท้าวพระยาไชยเชษฐา และพระสารีริกธาตุของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า (แต่ไม่ทราบว่าเป็นส่วนไหน) ไว้ในพระธาตุแก้งกอยนี้ บางตำนานบอกว่านายชั่งที่เป็นคนสร้างพระธาตุนี้ ชื่อว่า นายเขียว ซึ่งนี้เป็นพี่น้องกันกับนาย ขาม ที่สร้าง พระธาตุขามแก่น อยู่ที่เมืองขอนแก่น ต่อมาพระอนุชาท้าวหลวงมหาราชผู้ครองนครหลวงพระบางได้ยกทับมาตีนครธรรมวัดได้ชัยชนะ จึงได้ให้พวงข้าทาสบริวารเผาเมืองทิ้งเสีย แต่ไม่-สามารถทำลายพระธาตุได้ ดังนั้นจึงยังเหลือไว้ให้พวกเราได้กราบไหว้กันจนทุกวันนี้ และในเดือนเมษายนขึ้น ๑๕ ค่ำเดือน ๕ ของทุกปีจะมีการสรงน้ำพระธาตุซึ่งเป็นประเพณีทำกันมานานแล้ว พระธาตุแก้งกอยนี้ แต่ก่อนมีความศักดิ์สิทธิ์มากไม่มีใครกล้ามาแตะต้องอะไรในบริเวณนี้ได้เลย